Sociaal en Strijdbaar; Nel van Drie-den Boer 1918-2014; onder deze titel is in Trouw op 23-06-2014 een artikel geplaatst over Nel van Drie-den Boer. Dit artikel van de auteur George Marlet is verschenen in de artikelenserie: In Naschrift beschrijft Trouw het leven van onlangs overleden bekende of heel gewone mensen.

In het Nieuwsblad 2014-3 van de historische vereniging Ameide en Tienhoven is dit artikel geplaatst.

Nel is een in Ameide geboren dochter van Krijn den Boer en Geertruida Versluis. Op de foto: Neeltje den Boer (geheel links) met haar ouders Krijn den Boer en Geertruida Versluis, broer Jan en zus Wil, omstreeks 1935.

Sociaal en strijdbaar; Nel van Drie-den Boer 1918-2014; tekst George Marlet

Middenjaren vijftig, maandag  wasdag. Voor Nel van Drie was het huishoudelijke werk bepaald geen onverdeeld genoegen. Dochter Truus, even in een schoolpauze naar huis gekomen om wat te drinken, ‘betrapte’ haar moeder terwijl ze bij de wasketel in de keuken een boek zat te lezen. Ze keken elkaar aan en lachten.
Nel van Drie besteedde haar tijd liever aan haar eigen ontwikkeling en aan haar gezin, familie en vrienden dan dat ze thuis liep te poetsen. “We doen het even met de Franse slag”, zei ze tegen haar kinderen – die zich na verloop van tijd afvroegen of hun moeder eigenlijk nog een andere slag beheerste. Dat het huishouden niet haar roeping was, ontdekte Nel al op jonge leeftijd. Op haar vijftiende ging ze in Utrecht als dienstmeisje werken. Dat leek haar beter dan op een boerderij werken, zoals haar moeder had gedaan. Die liep krom door het zware werk.
Het ‘dienstje’ in Utrecht was misschien minder zwaar, maar zeker wel een grote overgang vanuit Nels geboortedorp Ameide in de Alblasserwaard. Alleen op zondagmiddag had ze een paar uur vrij en kon ze naar huis fietsen. Eens in de zes weken was ze de hele zondag vrij en sliep ze een nacht thuis. Nel was dan blij om haar jongere zus en broer te zien, maar vooral haar vader. Krijn den Boer was een mandenmaker die zich wist op te werken tot wethouder, de eerste van de sociaal-democratische arbeiderspartij SDAP in Ameide. Dat zou hij twintig jaar blijven. Den Boer stond bekend als een strijder en een leidersfiguur. Van de gereformeerde bondskerk moest hij niets hebben, in tegenstelling tot zijn vrouw Geertruida. Zij ging gebukt onder haar zware geloof, dat de mens als ‘door en door bedorven’ beschouwde. “Weet gij dan niet, dat gij een gevallen zondaar zijt, een voorwerp van Gods Toorn, omdat gij gans melaats en onrein zijt en er niets geheel aan u is”, klonk het ’s zondags van de kansel.
Toen de dominee tijdens de doopdienst van zijn dochter Neeltje (zoals Nel aanvankelijk heette) een donderpreek hield tegen het verwerpelijke socialisme, was dat voor Krijn den Boer de druppel die de emmer deed overlopen. Hij zwoor het geloof af, al liet hij omwille van zijn vrouw ook hun volgende kinderen dopen. Nel zou dat later ook met haar vier kinderen doen. “We zijn niet voor God gedoopt, maar voor oma”, werd een gevleugelde uitspraak in het gezin.

Op de bres
Als overtuigd socialist huldigde Krijn den Boer strenge principes. Drank kwam het huis niet in. Ook dochter Nel zou haar leven lang ‘van de blauwe knoop’ blijven.Van haar vader erfde ze ook haar strijdbare karakter. Als er onrecht in het spel was, sprong Nel op de bres. Ze had – tot haar grote spijt – alleen lagere school, maar stond haar mannetje. Een collega van haar man Joop moest vaststellen dat je politieke discussies met mevrouw Van Drie niet kon winnen. Nel had van huis uit al de nodige bagage meegekregen die ze later bij de Rooie Vrouwen, de vrouwenafdeling van de PvdA, nog kon aanvullen.
Waar Nel echt niet tegen kon, was de manier waarop mensen in de jaren vijftig met het standsverschil omgingen. Ze kwam ontdaan thuis met het verhaal dat de kapper heel aardig tegen haar deed in de veronderstelling dat ze de vrouw van een leraar was, maar als een blad aan een boom omsloeg toen bleek dat Joop van Drie stratenmaker was. De vrouw van Joops baas bij de gemeente Culemborg verbruide het ook bij Nel toen ze Joop geen koffie had gegeven terwijl hij voor haar huis aan het werk was. Bij Nel stond de deur juist altijd open en was het vaak een zoete inval van haar man en meerdere collega’s die ’s morgens even koffie kwamen drinken. Een asociaal gezin in de buurt waar de meeste mensen met een grote boog omheen liepen, kon rekenen op Nels aandacht en sympathie. “Als ze had kunnen doorleren, was ze misschien wel maatschappelijk werkster geworden. Opkomen voor onderdrukten, dan was ze op haar best”, zegt dochter Truus.
Nel leerde haar man Joop kennen in Bilthoven, op het socialistische koor ‘De Stem des Volks’. Ze werkte toen voor een gezin waarvan de vrouw een nicht was van NSB-leider Anton Mussert. Op een dag stond Mussert voor de deur, maar Nel deed niet open. De vrouw des huizes wilde ’s avonds weten waarom Nel haar oom niet had binnengelaten. “U was toch niet thuis”, luidde Nels laconieke reactie.
Nel en Joop trouwden in de oorlog, met stamppot van koolraap als diner. Met Joop had Nel het getroffen: een zachtmoedige man die ’s ochtends voordat hij naar zijn werk ging thee zette en de ontbijttafel dekte. Zijn vrouw kon dan nog even in bed blijven liggen. Binnen het gezin gaf Nel wel de leiding als het nodig was, maar de kinderen kregen een voor die tijd vrije opvoeding en konden hun eigen keuzes maken. Al plengde Nel wel een traantje toen een van de kinderen op D66 stemde in plaats van op de Partij van de Arbeid. De seksuele voorlichting die Nel als kind niet had gekregen, gaf ze haar kinderen door het NVSH-blad Sekstant ‘per ongeluk’ te laten slingeren. Ze wilde het anders doen dan haar moeder, maar vond het toch ook moeilijk om met haar kinderen over seks te praten.

Leidersfiguur
Nadat Jopie, Krijn, Truus en Hans het ouderlijk huis verlieten, kregen Nel en Joop meer tijd voor elkaar. Ze maakten uitstapjes en begonnen weer aan elkaars gezelschap te wennen. Dat was van korte duur. In 1984 werd Joop ziek en overleed, 66 jaar oud. Drie jaar lang was Nel in diepe rouw. Ze was haar maatje en klankbord kwijt. Ze kwam de deur nauwelijks meer uit en had zelfs geen zin om nieuwe kleren te kopen. De omslag kwam na de kennismaking met Wim Bosman, tijdens een seniorenweek bij de Natuurvrienden. In hem herkende Nel de leidersfiguur die haar vader ook geweest was. Verrassend genoeg was Wim behalve communist en marxist ook gelovig. Ze beleefden nog twaalf mooie jaren tot Wim in 2000 overleed.
In haar seniorenflat in Culemborg wist Nel zich goed staande te houden. Familie (uiteindelijke tien kleinkinderen en negentien achterkleinkinderen) en bekenden kwamen graag bij haar op bezoek. Vaste prik waren de maaltijden op woensdag- en zondagavond bij dochter Jopie en haar man Karel. Zondagavond kwamen ook de kaarten op tafel om te jokeren. De zaterdagmiddag was gereserveerd voor het spelen van Rummikub met haar vriendinnen Eef en Anja. Sociaal en nieuwsgierig naar mensen als ze was, legde Nel ook op hoge leeftijd nog nieuwe contacten. Ze genoot van het jaarlijkse uitstapje met de familie. “Het maakt niet uit waar we heen gaan; overal is het mooi”, zei ze dan.
Na 93 gezonde jaren raakte Nel van Drie achterop. Ze viel twee keer ongelukkig en moest revalideren in een verpleeghuis. Terugkeren naar haar seniorenflat was geen optie meer. De verhuizing naar woonzorgcentrum Elisabeth-hof in Culemborg viel haar zwaar. Ze vierde daar nog haar 95ste verjaardag. Door twee beroertes werd ze steeds beperkter, ofzoals ze zelf zei: “Ik tier niet meer”. Lezen lukte niet meer en het lopen ging steeds moeilijker. “Ik heb een goed leven gehad, maar ik wil niet meer”, zei ze een week voor haar overlijden.
Bovenaan de rouwkaart stond ‘Op naar het licht’, de titel van een socialistisch strijdlied dat voor de kinderen ook een jeugdherinnering is aan het radioprogramma van de Vara. Tijdens de afscheidsdienst klonk het ‘Morgenrood’,
met als besluit “Weldra is voor alle volken ’t schitterend zonlicht opgegaan.”
Neeltje (Nel) van Drie-den Boer werd geboren op 21december 1918 in Ameide. Ze overleed op 15 maart 2014 in Culemborg.

Nel van Drie-den Boer in een typerende pose: met boek

Het krantenartikel ontvingen we van Truus van Drie, dochter van Nel van Drie-den Boer